Na skutek zarazy większość z Was, drodzy Bracia i Siostry, będzie zmuszona przeżywać nadchodzące Święte Triduum Paschalne we własnych domach, bez uczestnictwa w celebracjach liturgicznych mających miejsce w świątyni. Jest to z pewnością czas niezwykły, rodzący wiele pytań i wątpliwości, czas trudny, ale też czas, który jest szansą na odnowienie naszej wiary, oczyszczenie jej z niektórych niewłaściwych przyzwyczajeń i mniemań. Czas, który – pomimo pozbawienia nas tak wielu widzialnych znaków Męki i Śmierci i Zmartwychwstania naszego Pana Jezusa Chrystusa – może być dla nas również czasem szczególnego doświadczenia Jego obecności i łaski.

Czym jest Święte Triduum Paschalne? Pod tą uroczystą nazwą kryje się okres od wieczornej Mszy Świętej w Wielki Czwartek aż do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego, obejmujący pamiątkę najważniejszych wydarzeń zbawczych w ciągu roku liturgicznego. Każdy z tych dni ma swoją niezwykle ważną wymowę, dlatego też dobre przeżycie Wielkanocy nie może się sprowadzać do poświęcenia pokarmów w sobotę i udziału w niedzielnej Mszy Świętej.

Nie sposób w tym miejscu przeprowadzić pełnego i szczegółowego wykładu teologiczno-liturgicznego na temat Świętego Triduum Paschalnego i nie jest to naszym celem, niemniej jednak chcielibyśmy poddać Waszej uwadze, drodzy Bracia i Siostry, kilka sugestii oraz odesłać do gotowych do wydrukowania materiałów mogących pomóc w jego przeżyciu. Materiały te zostały opracowane przez Ruch Światło-Życie Archidiecezji Krakowskiej oraz Duszpasterstwo Akademickie Patmos Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie i są dostępne na stronie internetowej Archidiecezji Karkowskiej.

Na początek jednak kilka uwag ogólnych.

Miejsce

Warto, by w każdym mieszkaniu zostało przygotowane już teraz jedno konkretne miejsce, w którym wszyscy domownicy mogliby wspólnie się modlić. Mało kto dzisiaj może sobie pozwolić na przeznaczenie do tego celu osobnego pomieszczenia. Niech więc to będzie taki zakątek mieszkania, który, w miarę możliwości, byłby oddzielony od innych domowych zajęć. Może to być miejsce przed krzyżem wiszącym na ścianie lub też półeczka albo stolik, na którym można postawić świecę, krzyż, święty obraz oraz położyć Pismo Święte. Piękny staropolski zwyczaj nakazywał, by w każdym domu znajdował się swego rodzaju „ołtarzyk” – miejsce przeznaczone do modlitwy, jak też do przechowywania – by łatwo było po nie sięgnąć – rozmaitych przedmiotów religijnych takich jak różaniec, woda święcona, palma wielkanocna, gromnica, Pismo Święte i tym podobne. Może warto odnowić tę zapomnianą już dzisiaj tradycję.

Postawa ciała

Bardzo ważną sprawą – zawsze, gdy chcemy się modlić – jest postawa ciała. Ciało może pomagać albo przeszkadzać w modlitwie. Nie znaczy to, że zawsze musimy się modlić tylko i wyłącznie w pozycji klęczącej. Niemniej jednak należałoby zadbać o to, by zawsze była to pozycja godna, pomagająca w skupieniu – klęcząca, stojąca lub nawet siedząca, lecz wolna od wszelkiej nonszalancji, niedbalstwa, zakładania nogi na nogę, czy też krzątania  się wokół innych zajęć w tym czasie.

Wspólnota modlitwy

Bardzo różne bywają sytuacje rodzinne i relacje między domownikami. Nie zawsze, niestety, jest możliwe zjednoczenie się całej rodziny w modlitwie. Warto jednakże – zwłaszcza w tym świętym czasie – dążyć do tego, by nasza modlitwa miała charakter jak najbardziej wspólnotowy, włączający wszystkich domowników. Jeżeli w rodzinie są dzieci, niech także one nie czują się pominięte i mają swój udział w modlitwie odpowiednio do wieku.

Przewodniczący modlitwie

Tak jak każdej Mszy Świętej sprawowanej w świątyni przewodniczy główny celebrans, tak też rodzinnym modlitwom przewodniczy zazwyczaj konkretna osoba, która modlitwę rozpoczyna, animuje i kończy. Nie ma ścisłych przepisów co do tego, kto spośród domowników powinien przewodniczyć modlitwie, jednak zgodnie z tradycją jest to ojciec rodziny lub też najstarszy z domowników. Zachęcamy, w miarę możliwości, do podtrzymania tego zwyczaju.

Każdy dzień Świętego Triduum Paschalnego ma swoją centralną treść, wokół której wszystko się skupia. I tak:

Wielki Czwartek

Pamiątka Ostatniej Wieczerzy. Główną celebracją liturgiczną w kościele jest Msza Święta Wieczerzy Pańskiej, jak sama nazwa wskazuje, sprawowana pod wieczór. W czytaniach liturgicznych wyeksponowany jest temat miłości wzajemnej i służby bliźnim na wzór Chrystusa, który stał się sługą.

Starajmy się przeżyć cały ten dzień w atmosferze okazywanej sobie wzajemnie życzliwości i pomocy. Szczególnie uroczysty i rodzinny charakter może mieć kolacja, na rozpoczęcie której można przeczytać fragment Ewangelii mówiący o Ostatniej Wieczerzy: J 13, 1-15.

W materiałach na ten dzień znajduje się propozycja wspólnego odprawienia Nieszporów, obrzęd obmycia nóg, jak też akt komunii duchowej. Zakończenie wzajemnym błogosławieństwem domowników.

Wielki Piątek

Pamiątka śmierci Pana Jezusa na krzyżu. Krzyż stanowi główny punkt odniesienia tego dnia. W kościele w godzinach popołudniowych sprawowana jest Liturgia Męki Pańskiej, na którą składa się liturgia słowa z czytaniem opisu Męki Pańskiej, adoracja Krzyża i Komunia Święta. Liturgia kończy się przeniesieniem Najświętszego Sakramentu do Grobu Pańskiego.

Jest to dzień ścisłego postu.

Sugerujemy, by tego dnia odkryć na nowo krzyż, który wisi na ścianie w domu. Często nie zwracamy na niego żadnej uwagi, a tymczasem jest to ważny znak naszej wiary. Być może jest to szczególna okazja, by krzyż ten przyozdobić, zapalić przed nim świecę albo w jakiś inny sposób podkreślić jego wyjątkowe znaczenie. Podczas rodzinnej adoracji można ucałować także krzyżyk, który nosimy na szyi, jak też ze szczególnym skupieniem i szacunkiem uczynić znak krzyża na swoim ciele, wypowiadając na głos słowa: „W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen.” Dobrym pomysłem może być również wspólna modlitwa śpiewem drugiej albo trzeciej części Gorzkich żali.

Materiały na ten dzień zawierają tekst Nieszporów, liturgii słowa wraz z opisem Męki Pańskiej, modlitwy do wykorzystania podczas adoracji Krzyża oraz akt komunii duchowej. Zakończenie błogosławieństwem.

Wielka Sobota

Pamiątka przebywania Jezusa w grobie. Jest to czas wielkiej ciszy i skupienia po śmierci Pana Jezusa oraz adoracji Najświętszego Sakramentu w Grobie Pańskim. Swego rodzaju paradoksem jest, że właśnie wtedy zazwyczaj nasza uwaga krąży wokół pokarmów zanoszonych do poświęcenia i związanego z tym rozgardiaszu. Nie jest to jednak główna treść tego dnia. Jest nią oczekiwanie w skupieniu i modlitwie na Zmartwychwstanie naszego Pana Jezusa Chrystusa.

Główną celebracją tego dnia jest Wigilia Paschalna, mająca miejsce wieczorem po zachodzie słońca i przynależąca już liturgicznie do jutrzejszej niedzieli. Na pierwszy plan wysuwa się podczas niej symbol światła (zapalony paschał) oraz symbol wody, przypominający o łasce chrztu.

Materiały na ten dzień zawierają konkretną propozycję celebracji obrzędu światła w gronie rodzinnym. Warto postarać się w tym celu o specjalną świecę, w miarę możliwości całkiem nową (nieużywaną), która będzie nawiązywała do świecy paschalnej i jako taka będzie znakiem obecności Chrystusa wśród nas. Kolejnym elementem celebracji jest odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. Przy tej okazji warto zatroszczyć się o to, by w domu była zawsze woda święcona. Można ją otrzymać, zgłaszając się na furtę klasztorną. Woda święcona może być przechowywana w odpowiednim naczyniu na ołtarzyku domowym albo w innym godnym miejscu.

Celebracja kończy się aktem komunii duchowej oraz błogosławieństwem domowników. Osoba przewodnicząca modlitwie rodzinnej (ojciec rodziny lub najstarszy z domowników) może pobłogosławić pokarmy wielkanocne, korzystając z formuły zamieszczonej w materiałach. Nie kropi jednak pokarmów wodą święconą.

Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego

Wspominamy w tym dniu radosną nowinę o zmartwychwstaniu naszego Pana Jezusa Chrystusa, przyniesioną przez niewiasty, które jako pierwsze były świadkami pustego grobu.

Warto rozpocząć ten dzień jak najwcześniej, wstając skoro świt i pozdrawiając się radosnymi słowami: „Chrystus zmartwychwstał! Alleluja!”, na które odpowiadamy: „Prawdziwie zmartwychwstał! Alleluja!”

Rodzinny posiłek można rozpocząć następującą modlitwą:

Z radością wysławiamy Ciebie, Panie Jezus Chryste, który po swoim zmartwychwstaniu ukazałeś się uczniom przy łamaniu chleba. Bądź z nami, kiedy z wdzięcznością spożywać będziemy te dary, i jak dzisiaj w braciach przyjmujemy Ciebie w gościnę, przyjmij nas jako biesiadników w Twoim królestwie. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.

Natomiast na zakończenie można odmówić modlitwę:

Boże, źródło życia, napełnij nasze serca paschalną radością i podobnie jak dałeś nam pokarm pochodzący z ziemi, spraw, aby zawsze trwało w nas nowe życie, które wysłużył nam Chrystus przez swoją śmierć i zmartwychwstanie i w swoim miłosierdziu nam go udzielił. Który żyje i króluje na wieki wieków. Amen.

Powyższe propozycje nie wyczerpują wszystkich możliwości dobrego przeżywania Świętego Triduum Paschalnego. Mają one jedynie charakter podpowiedzi. Ich dobór oraz dostosowanie do warunków i możliwości istniejących w każdym domu powierza się Wam, drodzy Bracia i Siostry.

Zapraszając do duchowej łączności z liturgią sprawowaną w przez nas w świątyni zapewniamy jednocześnie o naszej łączności z Wami i modlitwach w Waszych intencjach. Niech świętowanie Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Pana naszego Jezusa Chrystusa będzie dla nas wszystkich źródłem błogosławieństwa i pomoże w osiągnięciu zbawienia.

Pragniemy przy tej okazji wyrazić naszą wdzięczność za wsparcie modlitewne, jak też materialne, którego z Waszej strony doświadczamy. Jest ono dla nas szczególnie cenne w czasie, gdy brak jest tradycyjnej składki zbieranej w kościele, dzięki której mogliśmy pokrywać koszty utrzymania Sanktuarium. Za wszelkie ofiary składane na konto klasztoru (Pekao S. A. 88 1240 4197 1111 0010 4769 1075) serdecznie dziękujemy.